Duin der gefusilleerden
Diep in het bos van het Kamp van Beverlo ligt een verborgen oorlogsbegraafplaats, alleen in de omgeving bekend als het “Geheim Kerkhof”. Tijdens de Tweede Wereldoorlog wisten enkel buurtbewoners van het bestaan van de lugubere plek omdat ze er ‘s nachts gekerm en geschreeuw hoorden. Hier executeerde en begroef het Duitse Leger tientallen verzetsstrijders. De plek maakt deel uit van het militair oefenterrein van Leopoldsburg. Een militair verbodsbord verbiedt de toegang, en toch wordt bezoek gedoogd.
Duitse soldaten noemden de ongelukkige plaats cynisch het “Rozenhof”. Een naoorlogse vereniging van oud-verzetsstrijders doopte de plek daarna om tot “Duin der gefusilleerden”. Boven de ingang hangt dan weer een oud opschrift met de naam “Executieoord 1940-1944”. Maar sinds generaties spreekt iedereen die weet heeft van het bestaan van deze onheilsplek alleen maar over het “Geheim Kerkhof”.
Meteen na de bevrijding in september 1944 troffen geallieerde soldaten 204 graven aan. Genummerde paaltjes wezen telkens een graf aan. 174 slachtoffers zouden in de jaren daarna worden geïdentificeerd, het grootste deel mensen die door de Duitse bezetter stonden geregistreerd als verzetsstrijder. Ze waren allemaal door de Duitse Krijgsraad ter dood veroordeeld. De eerste geëxecuteerden in 1942 werden nog ergens anders terechtgesteld en daarna begraven op het “Geheim Kerkhof”.
Executiepalen en inslagmuur
Geleidelijk aan gebeurden de terechtstellingen ter plaatse. Veroordeelden werden ‘s nachts in vrachtwagens aangevoerd. Ze kregen de kogel in de lichtbundel van de koplampen van de vrachtwagens. Al zijn het niet meer de originele, vier executiepalen en een houten inslagmuur staan nog precies op de plaats van de terechtstellingen.
Omwonenden van Bosveld, het dichtstbijzijnde gehucht wisten maar al te goed wat er gebeurde, maar niemand durfde praten. De Duitsers hadden voor een uiterst geheime begraafplaats gekozen omdat ze vreesden dat begraafplaatsen van verzetslui een bedevaartsoord konden worden. Ook nabestaanden van geëxecuteerde verzetsstrijders mochten niet weten waar hun beminden begraven lagen.
Afgrijselijk werk
In de jaren na de oorlog werd de geheime begraafplaats geruimd. De resten van de slachtoffers die konden geïdentificeerd worden, werden herbegraven in hun gemeente van afkomst. Lokale wetsdokters deden het afgrijselijke werk. Een van de wetsdokters moest zelfs vaststellen dat zijn vermiste zoon hier begraven werd. Na de ruiming werd een gedenkteken opgericht. Later kregen 174 geïdentificeerde verzetsstrijders een wit, betonnen kruis. Vermoed wordt dat er geen enkel stoffelijk overschot is achtergebleven op de plek, al is daar geen enkele zekerheid van.
Hoewel het “Geheim Kerkhof” deel uitmaakt van het militair domein van Leopoldsburg ligt het op het grondgebied van de gemeente Hechtel-Eksel. Sinds enkele jaren zorgt de gemeente voor het onderhoud van de verborgen plek. Vooral everzwijnen zijn een plaag. Het kerkhof is bereikbaar via een militaire betonbaan (Doorgang E). Bij het militaire pomphuis (een wit huis omringt door een betonnen muur) moet je afdraaien. Dan kom je op een betonbaan die van het Defensie is. Verlaat deze baan zeker niet! Volg ze gedurende een kilometer en je komt op het Geheim Kerkhof uit.
This article is also available in
English
